Δραστικές ή Ρεαλιστικές Λύσεις;

Οι άνθρωποι που με ξέρουν, από τα γραπτά μου και τις συζητήσεις μου, με ρωτούν συχνά «Γιατί όχι με την Δράση;». Υπονοώντας ότι η Δράση και η Δημοκρατική Συμμαχία πρεσβεύουν λίγο πολύ τα ίδια, με διαφορά μόνο στο επίπεδο των προσώπων. Προτιμώ να μην προσδιορίζομαι εξ'αντιδιαστολής. Αλλά οφείλω να τους απαντήσω.
Εκτιμώ προσωπικά τον Στέφανο Μάνο όπως και πολλούς από τους ανθρώπους που τον στηρίζουν. Πολλές επιμέρους θέσεις τους με βρίσκουν άλλως τε σύμφωνο. Όμως υπάρχουν δύο θεμελιώδεις παράγοντες που με απωθούν, τόσο, ώστε να έχω ήδη απομακρυνθεί από την Δράση πολύ πριν αποφασίσω να συνταχθώ με την Δημοκρατική Συμμαχία: η έλλειψη ρεαλισμού και η έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας.
Όχι, δεν θεωρώ για παράδειγμα καθόλου ρεαλιστικό το να απολυθούν αύριο με συνοπτικές διαδικασίες εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι. Σε μία χώρα, όπου καλώς ή κακώς, ένας στους τέσσερις εργαζόμενους απασχολείται στο Δημόσιο ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, δεν μπορείς να απολύσεις μεμιάς χιλιάδες ανθρώπους χωρίς να πληρούνται δύο βασικές προϋποθέσεις: η εμπιστοσύνη της κοινωνίας στις διαδικασίες αξιολόγησης και η δυνατότητα των ανθρώπων αυτών ν'απασχοληθούν αλλού. Το κοινωνικό πλήγμα θα ήταν οδυνηρό και το πλήγμα στην οικονομία καταστροφικό. Τόσο που θα εξανέμιζε και αυτές τις αμφιλεγόμενες ευεργετικές συνέπειες του «σοκ ανάκτησης εμπιστοσύνης» που αποτελεί την βάση της οικονομικής στρατηγικής που ευαγγελίζεται ο Στέφανος Μάνος. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι αν μειώσεις τόσο γρήγορα και δραστικά το μέγεθος του κράτους πριν να αλλάξεις την δομή του και την λειτουργία του, απλά θα σταματήσει να λειτουργεί. Και το πλήγμα στην οικονομία και την κοινωνία θα είναι ακόμα μεγαλύτερο. Δυστυχώς δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις, ακόμη κι αν δείχνουν δραστικές.
Το κράτος πρέπει να αλλάζει πρώτα θεσμικά και οργανωτικά, όσο μειώνεται. Πρέπει πρώτα να γίνονται περιττές οι αρμοδιότητες και οι υπηρεσίες του, όσο καταργούνται. Πρέπει πρώτα να αναπτύσσεται ο ιδιωτικός τομέας, όσο μεταφέρονται παραγωγικές δυνάμεις από το κράτος σε αυτόν. Και αυτό δεν γίνεται σε σύνθήκες «σοκ». Ναι, χρειαζόμαστε ένα μικρό και διαφορετικό κράτος. Θα το αποκτήσουμε όμως με μεθοδική δουλειά και μια επανάσταση πολλών καθημερινών μεταρρυθμίσεων. Είναι μια λιγότερο θεαματική και λιγότερο δραστική διαδικασία. Αλλά είναι τουλάχιστον εφικτή.
Και όχι, δεν πιστεύω ότι σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, που πλήττει ανθρώπους και οικογένειες με αδυσώπητο τρόπο, μπορούμε να επικαλούμαστε την οικονομική ορθοδοξία του καιρού της ανάπτυξης, όπου η μείωση του κράτους και η ανάπτυξη που αυτή θα φέρει «θέτουν τα θεμέλια για κοινωνική αλληλεγγύη στις ευπαθέστερες τάξεις». Τα θεμέλια δεν αρκούν, λυπάμαι. Ευπαθέστερες τάξεις είναι πια σχεδόν όλες, και την αλληλεγγύη την χρειάζονται τώρα. Όχι όταν θα έρθει η ανάπτυξη. Ακόμη και στενά οικονομικά να ήθελε να το δει κανείς, όπως το συνηθίζουν στην Δράση, η καταστροφή του δυναμικού της οικονομίας από την μακροχρόνια ανεργία και την εξαθλίωση, έχει ένα κόστος μη αναστρέψιμο.
Έτσι η άμεση προτεραιότητα είναι η αναδιάταξη των πόρων του κράτους ώστε να είναι πραγματικά κοινωνικό για αυτούς που πραγματικά το χρειάζονται. Είναι ακόμα η εξοικονόμηση πόρων από την καταπολέμηση της σπατάλης και την σταδιακή μείωση του κράτους για την δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών διάσωσης του κοινωνικού ιστού.
Θα μπορούσα να επεκταθώ σε πολλά άλλα παρόμοια. Από την απουσία ουσιαστικής συζήτησης για θεσμικές αλλαγές έως την αφελή αυταπάτη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Αλλά αυτά είναι εν τέλει δευτερεύοντα. Η διαφωνία μου με την ρητορική της Δράσης είναι θεμελιώδης. Αυτά που η Δράση ξεπερνά έυκολα ως προφανή αποτελέσματα της πολιτικής που προτείνει, εγώ ξέρω πια, ότι σε καιρό κρίσης, είναι προϋποθέσεις.
http://gregoryfarmakis.posterous.com

Permalink

| Leave a comment  »